Giá càphê tăng mạnh, nhưng không nên bán ồ ạt

Người dân cày tại miền Trung - Tây Nguyên đang thu hoạch càphê xuất khẩu. Để có cái nhìn sâu hơn về vấn đề này, chúng tôi có cuộc trò chuyện với Phó Chủ tịch Hiệp hội Càphê - Cacao VN (Vicofa) - Chủ tịch Câu lạc bộ các DNXK càphê hàng đầu VN (G20), ông Đỗ Hà Nam. Theo ông, giá càphê đang tăng khá nhanh trong những ngày đầu xuân, có phải là một tín hiệu vui cho ngành càphê nước ta trong năm nay hay chỉ là hiện tượng như năm ngoái? - Tổng sản lượng càphê của VN chiếm khoảng 18% trên thị trường thế giới, riêng càphê robusta thì VN lại là nước XK lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 60% thị phần của càphê loại này trên thế giới. Đợt tăng giá này có nguyên tố do người dân cày trồng càphê và DNXK nghỉ ăn tết dài ngày khiến giao dịch trên thị trường trong nước giảm hẳn, đã tương trợ cho tăng giá càphê trong nước và thế giới. Theo Tổng cục Thống kê, ước tháng 1.2014, XK càphê từ VN ra thị trường thế giới chỉ đạt 135.600 tấn, giảm gần 40% so với cùng kỳ. Đây cũng là lý do chính làm tồn kho càphê robusta tại sàn London giảm mạnh, còn 27.770 tấn so với đỉnh trước đây là gần 420.000 tấn. Một nguyên tố khôn cùng quan trọng nữa, theo dự báo thời tiết cho biết sắp tới cây càphê của Brazil (nước XK càphê lớn nhất thế giới hiện) sẽ chịu một đợt khô hạn. Đợt mưa rét thất thường vừa qua tại các vùng trồng càphê của VN đã ảnh hưởng đến sinh trưởng của hoa trái niên vụ sau. Từ đó, nhiều nước có thị đa số về mặt hàng XK càphê đã găm hàng và hạn chế bán ra trong đợt này. Hơn nữa, từ tháng 6.2013 Chính phủ VN đã có khuyến cáo nông dân và các DN hạn chế xuất khẩu càphê khi giá giảm, đến nay đã bắt đầu có hiệu ứng đối với thị trường thế giới. Qua theo dõi, giá càphê robusta giao thiệp tại thị trường London (Anh) đang tăng mạnh từng ngày và hiện có giá 1.800USD/tấn, tăng 300USD/tấn so với những tháng cuối năm 2013. Với cương vị là Phó Chủ tịch Vicofa, ông có những khuyến cáo nào tới người trồng càphê và các DNXK. Phải chăng lúc này nên khuyên người nông dân tranh thủ chớp cơ hội lúc giá tăng để tung hàng bán ra hay đấu găm hàng sau đó lại phải ngậm quả “đắng” như kịch bản năm 2013? - Giá càphê nhân xô giao dịch tại các tỉnh sinh sản nhiều như Tây Nguyên vào vụ thu hoạch cuối tháng 10, đầu tháng 11.2013 rớt chỉ còn 30-31 ngàn đồng/kg. Còn tại thị trường London lúc đó giá càphê robusta cũng chỉ vào khoảng 1.500USD/tấn. Với mức giá đó người nông dân trồng càphê sẽ bị lỗ và nép họ phải găm hàng. Hiện nay giá càphê đang tăng từng ngày nhưng bảo dự báo chính xác về giá cả, nói thật là một bài toán quá khó đối với chúng tôi. Nhưng theo kinh nghiệm của những doanh nghiệp đứng đầu về lượng XK càphê, chúng tôi dự báo, trong năm 2014 giá càphê của VN sẽ không có hiện tượng bị sụp đổ như năm 2013. Bên cạnh đó, dự báo bây giờ nguồn cung càphê sẽ nối hạn chế, cầu tiếp tục tăng. Nhất là lượng cung càphê của Brazil sẽ giảm mạnh sẽ làm lượng cung thế giới giảm sẽ đẩy giá lên. Đặc biệt, chúng tôi rất tin tưởng vào phương pháp điều hành giá cả của Chính phủ như tôi đã nói ở trên đang rất hiệu quả nên giá càphê trong năm nay sẽ ổn định quanh mức 35 - 37 ngàn đồng/kg. Còn giá thế giới cũng sẽ ổn định vào khoảng 1.800USD/tấn. Nhưng nói thật, người nông dân nối giữ hàng thì ít nhiều vẫn còn rủi ro và hàng để trong kho sẽ phải cộng thêm khoản lãi suất vay nhà băng, tiền thuê kho bãi. Chính bởi thế, người dân cày có quyền tuyển lựa giữa việc tiếp găm hàng chờ giá lên nữa hay bán ra vào lúc này. Với mức giá bây chừ theo chúng tôi là bán được rồi, nhưng cũng không nên bán ào ạt làm cho thị trường hỗn loạn. Vậy vai trò của Vicofa như thế nào để người nông dân không bán càphê ào ạt vào lúc này? - Chúng tôi sẽ kiến nghị với Chính phủ có các chính sách hỗ trợ cho người dân cày về lãi suất khi vay vốn trồng và trữ càphê. Trước mắt, Vicofa sẽ kêu gọi các doanh nghiệp hạ giá thuê kho giữ càphê cho người nông dân.