Bánh cuốn Bà Hoành nổi danh Hà thành: gian truân dựng nghiệp từ gánh hàng rong

Từ sáng sớm đến nửa đêm, cửa hàng bánh cuốn mang thương hiệu này lúc nào cũng rộn rịch khách ra vào, người ta đến đây để thưởng thức thứ hương vị bánh cuốn khác biệt mà không nơi nào khác có được. Đây cũng chính là niềm tự hào của đại gia đình bà Lý Thị Hồng - những người đã bỏ ra rất nhiều công sức và máu nóng để gìn giữ, phát triển một nét văn hóa ẩm thực Hà thành qua nhiều đời. Vợ chồng bà Hồng – ông Hoành. Ảnh T.G Lập nghiệp từ gánh hàng rong Cách đây mấy chục năm, kinh tế mọi nhà lúc đó còn khó khăn nên việc ra hàng ăn luôn là điều xa xỉ. Lúc đó, trẻ nhỏ thường reo lên mỗi khi nghe tiếng rao: "Ai bánh cuốn nào" của mấy cô hàng bánh cuốn Thanh Trì chở thúng bánh trên chiếc xe đạp cũ kỹ. Sau khi cầm bơ gạo mẹ đưa ra đổi bánh, đứa nào cũng nô nức nhìn cô bán hàng bóc tách từng lá bánh mỏng rớt khỏi lớp bánh dày, bánh mịn màng, trong có điểm xuyết chút nấm mèo trông rất hút. Bánh cuốn Hà Nội trong những cuốn sách về ẩm thực xưa là bánh cuốn Thanh Trì. Bánh tráng mỏng dính, lớp xếp lớp như những nếp ly may vải đều đặn. Tuy không cao sang, cầu kỳ, món bánh cuốn bình dị dần trở thành thân quen đối với mọi đối tượng thực khách, từ sang trọng cho đến bình dân, góp phần làm đẹp thêm bức tranh văn hóa ẩm thực Hà Nội. Bà Nguyễn Thị Hồng và chồng là ông Nguyễn Văn Hoành cùng sinh năm 1926, quê ở phường Thanh Trì (Hoàng Mai, Hà Nội) nơi có món bánh cuốn Thanh Trì nổi danh. Sau khi lấy ông Hoành, bà Hồng đã học được bí quyết làm bánh cuốn từ mẹ chồng. Bắt đầu là những thúng bánh cuốn mà bà Hồng thường gánh trên vai để đến bán ở thềm trên phố Tô Hiến Thành, khi có nhiều khách quen đến thưởng thức, bà Hồng đã quyết định thuê một cửa hàng nhỏ ở số 37, phố Tô Hiến Thành để tiện bán hàng. Đó là cơ sở trước nhất để bà xây dựng nên thương hiệu bánh cuốn nổi tiếng như ngày hôm nay. Khi cửa hàng bánh cuốn nhộn nhịp khách ra vào, có những lúc phải kê bàn ra cả ngoài vỉa hè để có chỗ cho khách ngồi; bà Hồng lại bàn với chồng chuyển sang cửa hàng rộng hơn ở số 66 phố Tô Hiến Thành lấy tên là “Bánh cuốn bà Hoành” để nối buôn bán. Từ đó, thương hiệu ẩm thực món bánh cuốn bà Hoành càng ngày càng nổi tiếng và được nhiều người đến thưởng thức. Để xây dựng được thương hiệu bánh cuốn lừng danh như ngày hôm nay, vợ chồng bà Hồng đã rất dày công nghiên cứu để có hương vị đặc biệt hơn so với những cửa hàng bánh cuốn khác. Từ vật liệu làm đến cách pha chế nước chấm, bà đã rất kỳ công để xây dựng nên một công thức mà để lại ấn tượng cho khách hàng đến thưởng thức. Trước đây, nhà hàng bán trên thềm, bà thường chuẩn bị những cái mẹt nhỏ xinh xắn, cho bánh, chả, nước chấm đặt trên lá chuối xanh mướt, trông rất đẹp mắt. Giờ đây quán đã mở rộng, đặt bàn ghế đẹp đẽ nên chẳng còn cái nếp bày biện như xưa. Bà Hoành cũng cho biết thêm: “Đặc trưng của bánh cuốn là tráng bánh không mỏng quá, cũng không dày quá, dai tự nhiên, thơm mùi gạo mà không có vị chua do tráng theo kiểu thủ công truyền thống. Chả ăn kèm không quá ngấy, ăn có vị giòn và thơm. Ngoại giả còn có sẵn vài đĩa cà cuống đã hấp chín để phục vụ những ai muốn được thưởng thức bánh cuốn với hương vị cà cuống của Hà Nội xưa”. Truyền nghề cho con dâu Cửa hàng bánh cuốn bà Hoành. Ảnh T.G Gia đình bà Hồng có toàn bộ 10 người con, trong đó có 9 người làm việc trong các cơ quan của Nhà nước, chỉ còn người con trai út cùng người con dâu kế nghiệp nghề bánh cuốn gia truyền của gia đình. Bà Hoành san sẻ: “Gia đình tôi ngày trước cũng không phải là gia đình khá giả, cuộc sống tuy nặng nhọc nhưng chúng tôi chăm chỉ cần lao và luôn dạy bảo con cái phải học hành để chọn cho mình một con đường, một cái nghề tốt nhất”. Khi các con còn đi học, vợ chồng bà không hướng cho con cái theo nghề nào cả mà để tự các con tự chọn lọc tương lai của mình. Đến thời khắc này, thấy các con đều thành đạt cả, vợ chồng bà cảm thấy thoả nguyện. Chị Nguyễn Thị Dung, con dâu út của bà Hồng là người đang tiếp quản cửa hàng bánh cuốn Bà Hoành số 66 Tô Hiến Thành. Trước đây, chị đã từng học quản trị kinh dinh ở một trường đại học tại Hà Nội. Biết con dâu có kinh nghiệm cai quản nên bà Hồng đã giao lại cửa hàng cho chị. Đối với chị, người cho mình nhiều cảm hứng để gắn bó với nghề như ngày hôm nay chính là người mẹ chồng cần cù, chăm chỉ, không ngại khó, ngại khổ. Chị Dung nhớ lại: “Mẹ thường dậy rất sớm chuẩn bị các nguyên liệu để khi trời sáng, khách hàng có thể thưởng thức mà không phải chờ đợi. Bà cũng luôn tìm cách pha chế làm sao cho hương vị nước chấm đặm đà, thơm ngon hơn. Khi tôi về làm dâu, bắt đầu vào nghề, mẹ chỉ dẫn cách chọn nguyên liệu, chế biến và pha nước chấm theo công thức mà bác mẹ đã từng dày công nghiên cứu. Cho đến nay, những cách chế biến đó vẫn được giữ nguyên”. Với mong muốn giữ giàng và phát triển thương hiệu bánh cuốn của gia đình, mấy năm gần đây chị Dung đã thuê lại 4 cửa hàng sát cửa hàng 66 Tô Hiến Thành để mở rộng công việc kinh doanh và có đủ chỗ đáp ứng những lúc đông khách. Chị Dung cũng bảo đảm rằng, món bánh cuốn Bà Hoành từ trước tới nay không dùng bất cứ một loại hóa chất nào, an toàn tuyệt đối cho khách hàng khi đến thưởng thức. Đó cũng chính là lời bảo ban của người bố chồng khi chị Dung khi đến với nghề: “Chất lượng vẫn là quan trọng nhất, các con đừng vì lợi nhuận mà làm mất thương hiệu của món bánh cuốn gia truyền”. Chị cũng dìm rằng: “Thành công như ngày hôm nay mà tôi có được là nhờ học hỏi tính bền chí nhẫn nại của mẹ chồng, và cũng như lời căn dặn của người cha đối với con cái của mình”. Với vai trò là một người mẹ trong gia đình, chị luôn ghi nhớ những lời răn dạy từ đấng sinh thành. Trong thâm tâm, chị Dung tinh thần được việc xây dựng tính độc lập cho các con từ rất sớm. Chị luôn dạy dỗ và hướng con cái học hành thật tốt, phải rèn luyện dần tính độc lập, không dựa dẫm ỷ lại vào bố mẹ. Vợ chồng chị chưa bao giờ định hướng cho con cái tiếp quản công việc kinh doanh của của gia đình. “Công việc ở cửa hàng rất bận rộn nhưng tôi luôn dành thời gian quan tâm các con mình. Tôi luôn định hướng cho con những đích tốt nhất nhằm hoàn thiện bản thân. Tôi cũng không ép, không vạch sẵn và cũng không bắt con làm theo điều gì mình đặt ra mà để bản thân các con tự tuyển lựa đường đi dưới sự hướng dẫn, dìu dắt của của bác mẹ. Đối với công việc kinh doanh bánh cuốn, nếu các con muốn đi theo nghề gia truyền, giữ giàng và phát triển thương hiệu bánh cuốn thì quả là may mắn, nhưng nếu chúng chọn con đường khác thì chúng tôi cũng rất vui vẻ. Tôi biết, nếu bắt ép bọn trẻ làm những việc chúng không thích thì chúng khó mà thành công như mong muốn được”, chị Dung tâm tình. Mặc dầu thương hiệu bánh cuốn gia truyền của gia đình lừng danh ở Hà Thành, thế nhưng vợ chồng chị Dung chưa bao giờ lơi là việc làm hài lòng khách hàng. Anh chị luôn tâm niệm để có được như ngày bữa nay là kết quả của sự dày công mà ông bà - bác mẹ đã phải tìm hiểu nghiên cứu, hòa cái “hồn” mình vào đó. “Đối với bất kỳ một nghề nào mình mà không có tâm huyết thì không thể thành công được”, chị Dung luôn ghi nhớ những lời mẹ chồng đã bảo ban khi đến với nghề. Và chị luôn tâm niệm: “Không đi thì không tới, thành công bữa qua là bắt đầu cho thành công của ngày mai, đỉnh cao hôm nay là bước tiến đến đỉnh cao mai sau… quờ quạng các kết quả vĩ đại đều xuất phát từ chỗ con người có ước mong và hoài bão. Trong cuộc sống khi làm bất cứ việc gì cũng phải chấp thuận những khó khăn, gian khổ mà mình có thể gặp phải, vấn đề là bản thân phải có đủ nghị lực và ý chí để vượt qua khó khăn đó”. Cuốn hút khách nước ngoài Không chỉ cuộn khách hàng trong nước, bánh cuốn bà Hoành còn là địa chỉ ẩm thực hấp dẫn đối với du khách nước ngoài khi đến du lịch tại Hà Nội. Đối với chị Dung, đây là điều mà chị cảm thấy mình đã thành công nhất. Khách du lịch nước ngoài thường quen chọn món ăn theo "gu" của mình và đã có rất nhiều vị khách bị món bánh cuốn nơi đây chinh phục vì chất lượng hảo hạng, hương vị thơm ngon khác lạ của món ăn và phong cách phục vụ. Hồ Phúc