Đến hẹn lại... vỡ, dân khổ đến bao giờ?

Còn vỡ bao lăm lần? Câu hỏi nghe đầy lo âu, nhưng đó đích thực là băn khoăn của hàng vạn người dân Thủ đô đang phải phụ thuộc vào nguồn nước sạch dẫn từ sông Đà về. Nhiều người cho rằng, đưa vào vỡ hoang dùng, thời kì chưa lâu mà đã liên tục vỡ đến lần thứ 5 thì ai dám bảo đảm là chẳng thể vỡ đến lần thứ... 1.000? Quả vậy, Báo Đại kết đoàn đã từng có loạt bài đề đạt về việc liên tiếp vỡ ống dẫn nước sạch sông Đà khiến hàng vạn hộ dân khốn khổ. Trong loạt bài này, Báo Đại Đoàn Kết cũng đã đưa ra phân tách kỹ những căn do dẫn đến sự cố vỡ ống dẫn nước sạch sông Đà, song song kiến nghị những giải pháp khắc phục. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng không có bất cứ một phúc âm, để rồi chỉ sau 3 tháng, đường ống dẫn nước sạch lại tiếp tục bị vỡ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, 14h ngày 1-4, tại vị trí km 22+660 (thực dân địa phận xã Tiến Xuân, huyện Thạch Thất, Hà Nội), đường ống dẫn nước sạch bị vỡ, khiến cho hàng chục vạn hộ dân tại các quận: Hà Đông, Thanh Xuân, Hoàng Mai... Bị ảnh hưởng. Vẫn điệp khúc cũ Có tới 5 lần vỡ ống liên tiếp, nhưng cách lý giải của cả Công ty CP Nước sạch Vinaconex tại đây và Công ty CP Đầu tư xây dựng và kinh dinh nước sạch (Viwaco) về nguyên nhân vẫn là điệp khúc: Nền địa chất yếu, trọng tải đè lớn dẫn đến đường ống bị cong võng, vặn xoắn gây vỡ. Tuy nhiên, điều đáng nói là dù căn do có là gì thì các đơn vị phải chịu trách nhiệm này cũng phải có động thái hăng hái để khắc phục. Song, lạ lùng là các đơn vị này lại không có bất cứ biện pháp gì để ngăn chặn sự cố tái diễn. Ông Nguyễn Anh Việt - Giám đốc Viwaco cho biết, đến 9h sáng 2-4, sự cố vỡ đường ống nước sông Đà đã được khắc phục, đã cấp nước thông thường trở lại cho các hộ dân. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây không phải là Viwaco và các đơn vị quản lý đường ống dẫn nước sạch sông Đà khắc phục sự cố vỡ ống trong bao lâu, mà vấn đề ở chỗ là người dân đang phải dùng một thứ dịch vụ theo kiểu xin - cho, tức thị có thì tôi bán, không có thì nghỉ mua. Có lẽ Viwaco nói riêng, các doanh nghiệp nhà nước nói chung vẫn còn mang nặng tư tưởng của thời bao cấp, chưa thực thụ tiếp cận nền kinh tế thị trường (người tiêu dùng là "thượng đế”!). tham khảo ở đây quan yếu hơn, không chỉ đơn thuần việc các đơn vị của Vinaconex "biết” được duyên cớ vỡ ống dẫn nước sạch sông Đà nhưng không có hướng khắc phục, cho dù Công ty CP Nước sạch Vinaconex và Viwaco có lù mù không rõ nguyên do thì họ cũng đã được chuyên gia tinh thông về vấn đề này cảnh báo từ ngày đầu xây dựng đường ống. Ông Nguyễn Sỹ Trung - Kỹ sư trưởng Dự án mở mang và hoàn thiện đường Láng - Hòa Lạc (Viện Khoa học và Công nghệ GTVT) khẳng định với Đại kết đoàn rằng đã bẩm chủ đầu tư là UBND TP Hà Nội và các đơn vị thiết kế, thi công, giám sát về nguy cơ vỡ ống dẫn nước sạch sông Đà từ ngày đầu, nhưng tri thức chuyên môn của ông đã bị các cơ quan này lừ. Sự cố vỡ ống nước xảy ra vào ngày 21-11-2013 Phải bảo đảm an toàn cấp nước Trước việc đường ống dẫn nước sạch sông Đà liên tiếp bị vỡ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống người dân, cuối năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, kết hợp với UBND TP Hà Nội chỉ đạo rà soát tuyến ống cấp nước của Nhà máy nước sông Đà, tìm các giải pháp bảo đảm an toàn cấp nước cho phía tại đây Tây Hà Nội. Tới đầu năm 2014, Bộ Xây dựng đã yêu cầu Tổng Công ty CP xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex) ít về thực trạng vận hành tuyến ống truyền tải nước sạch. Đặc biệt, cần xác định các căn nguyên gây gổ cố vỡ chi tiết ống trong thời kì qua; đề xuất giải pháp khắc phục sự cố vỡ ống nhằm đảm bảo an toàn cấp nước cho người dân phía Tây Hà Nội. Vậy nhưng đáng buồn thay, dù đã có chỉ lệnh của Thủ tướng, dù đã có đề nghị của Bộ Xây dựng, nhưng mọi việc xem ra đâu vẫn hoàn đấy, đường ống vẫn vỡ. Theo ông Nguyễn Sỹ Trung, nguyên do chính dẫn đến việc đường ống vỡ là do đặt trực tiếp trên nền đất yếu, không được xử lý. Bên cạnh đó, đường ống có đường kính lớn tới 1,6m nhưng lại được làm bằng chất liệu composite dày có 1,5cm, không chịu được lực tác động là lực uốn và biến dạng. Bởi vậy khi nền đất lún sụt không đồng đều, tuyến ống sẽ bị vỡ. Ông Trung khẳng định việc ống dẫn nước sạch sông Đà liên tiếp bị vỡ là do lỗi từ khâu thiết kế. Chỉ đào đất lên và chôn ống xuống cho nhanh, tùng tiệm phí mà không quan hoài đến cấu tạo địa chất của khu vực có công trình đi qua nên chuyện vỡ ống là đương nhiên, không tránh khỏi. Đã đến lúc Vinaconex và UBND TP Hà Nội cần lắng tai, tham khảo và hấp thu ý kiến của các nhà khoa học, để sự cố vỡ đường ống không còn tái diễn, người dân Hà Nội không phải làm "người rừng” giữa Thủ đô. Theo ông Trung, cần có khảo sát địa chất một cách kỹ lưỡng nơi toàn tuyến ống chạy qua. Nơi nào có nền đất yếu phải ngay tức khắc gia cố, đảm bảo mới chôn ống xuống. Tốt nhất nên thay quờ tuyến ống dẫn nước sạch sông Đà bằng chất liệu thép thì mới đảm bảo không tiếp tục vỡ ống. Lê Anh Đức